Rada Gminy Mrągowo uchwala, co następuje:

§ 1.
Uchwala się Gminny Program Przeciwdziałaniu Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2011-2015, zwany dalej „Programem”.

§ 2.
Program stanowi załącznik do niniejszej uchwały.

§ 3.
Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Mrągowo.

§ 4.
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i podlega ogłoszeniu poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń Urzędu Gminy.

Przewodniczący Rady Gminy
Sławomir Olender

 

w sprawie Gminnego Programu Przeciwdziałaniu Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2011-2015.


Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt. 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, opracowanie
i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie należy do zadań własnych gminy.
Ustawa nie precyzuje okresu, na jaki Program powinien być uchwalony, dlatego jest kilkuletni tak jak Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

 

Załącznik
do Uchwały Nr VI/49/11
Rady Gminy Mrągowo
z dnia 16 maja 2011r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2011–2015














MRĄGOWO 2011
Wstęp

Przemocą w rodzinie określane jest „każde zachowanie skierowane wobec osoby bliskiej, którego celem jest utrzymanie nad nią kontroli i władzy. Przemoc w rodzinie to zamierzone, wykorzystujące przewagę sił działanie przeciwko członkowi rodziny naruszające jego godność oraz podstawowe prawa i wolności, powodujące cierpienie i szkody” [Nowakowska, 2008, s. 21]. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy (Dz. U. z 2005 r.
Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) definiuje przemoc w rodzinie jako jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.

Rodzina jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka, kształtującym osobowość, system wartości, poglądy i styl życia. Ważną rolę w prawidłowo funkcjonującej rodzinie odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami, oparte na miłości i zrozumieniu.
W przypadku dezorganizacji rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań, role wewnątrzrodzinne ulegają zaburzeniu, łamane są reguły, a zachowania poszczególnych członków rodziny stają się coraz bardziej niezgodne z normami prawnymi i moralnymi oraz oczekiwaniami społecznymi. Przemoc domowa może być zarówno skutkiem, jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie. Należy ją zaklasyfikować do kategorii zachowań negatywnych o dużej szkodliwości społecznej. Prowadzi do poważnych naruszeń norm moralnych i prawnych, tragicznych skutków psychologicznych, a w skrajnych przypadkach do poważnych okaleczeń czy zabójstw [Sasal, 2005, s. 16–19].

Wokół przemocy narosło wiele mitów. Jednym z nich jest przekonanie, że jest to zjawisko marginalne, występujące wyłącznie w patologicznych środowiskach. Tymczasem według danych statystycznych przemoc w rodzinie jest zjawiskiem powszechnym i stanowi poważny problem społeczny. Znęcanie się nad rodziną jest najczęściej popełnianym przestępstwem
w Polsce, zaraz po przestępstwach przeciwko mieniu i życiu [Tomaszewska, 2007, s. 36–37].
Przemoc ze strony najbliższej osoby jest doświadczeniem traumatycznym, okaleczającym psychikę. Przemoc w rodzinie przybiera różne formy: od przemocy fizycznej, przez przemoc psychiczną i seksualną, po przemoc ekonomiczną. Przemoc w rodzinie rzadko jest incydentem jednorazowym. Zazwyczaj ma ona charakter długotrwały i cykliczny.

Rodzaje przemocy:
1. Przemoc fizyczna – jej celem jest zadanie ofierze bólu fizycznego, uszkodzenie jej ciała, pogorszenie jej zdrowia lub pozbawienie ją życia.
2. Przemoc seksualna – to zachowanie zmuszające ofiarę do podjęcia niechcianych zachowań seksualnych lub zdeprecjonowania jej seksualności.
3. Przemoc psychiczna – to zachowanie, którego celem jest umniejszanie poczucia własnej wartości ofiary, wzbudzanie w niej strachu.
4. Przemoc ekonomiczna – to każde zachowanie, którego celem jest ekonomiczne uzależnienie ofiary od sprawcy.
5. Zaniedbanie – to ciągłe niezaspakajanie podstawowych potrzeb fizycznych
i emocjonalnych.

Przemoc jest przestępstwem. W zależności od tego, czy przemoc ma charakter jednorazowy, czy się powtarza, jest ścigana z różnych artykułów Kodeksu karnego. Jeżeli przemoc ma charakter ciągły, zostanie zakwalifikowana jako przestępstwo znęcania się nad rodziną z art. 207 Kodeksu karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.).

Artykuł 207 Kodeksu karnego stanowi:
„§1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osoba nieporadną ze względu na jej stan psychiczny i fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
§2. Jeżeli czyn określony w §1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat.
§3. Jeżeli następstwem czynu określonego w §1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 2 do 12 lat”.

Przemoc w rodzinie ma tragiczne konsekwencje. Prowadzi nie tylko do uszkodzeń ciała ofiary, ale także do zaburzeń emocjonalnych oraz zaburzeń w sposobie, w jaki postrzega ona sama siebie, sprawcę oraz innych ludzi. Narastanie zjawiska przemocy w rodzinie wymaga niezwłocznego podjęcia działań zawartych w niniejszym Programie.

Program Przeciwdziałania Przemocy Gminy Mrągowo ma charakter długofalowy. Działania Programu obejmują lata 2011–2015. W miarę potrzeb i sytuacji społecznej zadania Programu mogą ulegać zmianom i udoskonaleniom.

I. Analiza problemów społecznych na terenie Gminy Mrągowo
W celu właściwego zaplanowania podejmowanych działań niezbędne jest dokonanie analizy problemów społecznych w gminie z uwzględnieniem problemu przemocy w rodzinie.

Na dzień 31.12.2010 Gmina Mrągowo liczy 7.821 mieszkańców. Liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych z Powiatowym Urzędzie Pracy w Mrągowie wynosi 4.696, z czego jedynie 1.241 osób pobiera zasiłek dla bezrobotnych.
Ze statystyk policyjnych wynika, że na terenie gminy w roku 2010 przeprowadzonych zostało 10 interwencji domowych. W okresie od 1.01.2010 do 31.12.2010 założono 8 „Niebieskich Kart”.

Z danych Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wynika, że w okresie od 1.01.2010 do 31.12.2010 było 31 zgłoszeń, 8 osób podjęło leczenie odwykowe.
Z danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wynika, że na dzień 31.12.2010
22% ludności gminy korzysta z zasiłków pomocy społecznej.
Trudno jest w sposób jednoznaczny określić wielkość zjawiska przemocy na terenie gminy
w związku z występowaniem przemocy ukrytej, czyli toczącej się w rodzinie czy w szkole, ale nieujętej w statystykach z powodu braku wiedzy na temat jej występowania.

II. Cele programu
Celem Programu jest:
1) zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie na terenie Gminy Mrągowo,
2) zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie,
3) zwiększenie pomocy i ochrony ofiar przemocy w rodzinie.
Cele ogólne będą realizowane przez:
1) budowanie lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy,
2) diagnozowanie zjawiska przemocy na terenie Gminy Mrągowo,
3) podnoszenie kompetencji służb i instytucji w zakresie przemocy w rodzinie,
4) udzielanie pomocy ofiarom przemocy w rodzinie,
5) oddziaływanie na sprawców przemocy w rodzinie.

III. Założenia Programu
Realizacja celów Programu zakłada:
1) uwrażliwienie społeczności lokalnej na problem przemocy w rodzinie,
2) promowanie modelu rodziny wolnego od przemocy,
3) edukację dzieci, młodzieży i dorosłych w zakresie przemocy w rodzinie,
4) działania interdyscyplinarne w zakresie przeciwdziałania przemocy.

IV. Program jest spójny z Programami:
• Krajowym Programem Przeciwdziałania Przemocy,
• Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Mrągowo na lata
2005-2015
• Gminnym Programem Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną na lata
2009-2013
• Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2011
Program będzie realizowany w oparciu o następujące akty prawne:
• ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U.
z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.),
• ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r.,
Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.),
• ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r., Nr 70, poz. 473 z późn. zm.).

V. Zasoby Gminy Mrągowo w zakresie realizacji Programu:
1. Zasoby ludzkie – specjaliści z różnych dziedzin.
2. Zasoby instytucjonalne – instytucje i organizacje zajmujące się problemem przemocy w rodzinie oraz instytucje i organizacje pełniące funkcję wspierającą:
• Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej,
• Powiatowa Komenda Policji,
• Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
• placówki oświatowo-wychowawcze,
• Zakład Opieki Zdrowotnej,
• organizacje pozarządowe,
• parafie,
• inne, w zależności od gminy.

VI. Czynniki gwarantujące właściwą realizację Programu:
• poparcie działań i współpraca z samorządem gminnym,
• dobra znajomość środowiska przez pracowników socjalnych,
• dobra współpraca służb i instytucji na terenie gminy oraz poza nią,
• otwartość i chęć współpracy specjalistów,
• silne więzi rodzinne,
• chęć zmiany i wyjścia z kryzysu.

VII. Zagrożenia w realizacji zadań:
• stereotypy panujące w środowisku na temat przemocy w rodzinie,
• bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych,
• brak współpracy rodziny w zakresie przezwyciężania kryzysów,
• problem uzależnienia od alkoholu w rodzinach,
• ubóstwo,
• brak infrastruktury socjalnej w gminie,
• brak lub zbyt mała współpraca interdyscyplinarna,
• brak motywacji ekonomicznej dla członków zespołu interdyscyplinarnego.




VIII. Realizacja celów Programu

CEL 1
Zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie na terenie Gminy Mrągowo
Działania:
1. Określenie w drodze uchwały trybu powoływania i odwoływania członków zespołu interdyscyplinarnego oraz szczegółowych warunków jego funkcjonowania.
Podmiot realizujący działanie:
• Rada Gminy Mrągowo
2. Powołanie Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego.
Podmioty realizujące działanie:
• Wójt Gminy Mrągowo.
3. Współpraca w ramach zespołu interdyscyplinarnego:
• pracownicy socjalni,
• przedstawiciele oświaty,
• przedstawiciele policji,
• kuratorzy sądowi,
• przedstawiciele Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
• przedstawiciele ochrony zdrowia,
• przedstawiciele organizacji pozarządowych,
• inni w zależności od zasobów,
• diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie,
• opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach,
• rozpowszechnianie informacji o instytucjach oraz możliwościach udzielania pomocy w środowisku lokalnym,
• monitorowanie sytuacji rodzin dotkniętych przemocą,
• dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań,
• podejmowanie działań prewencyjnych w środowiskach zagrożonych przemocą,
• inicjowanie interwencji w środowiskach dotkniętych przemocą,
• udział w działaniach edukacyjno-informacyjnych.

4. Edukacja dzieci, młodzieży i dorosłych w zakresie przemocy:
• propagowanie skutecznych sposobów powstrzymywania przemocy,
• obalanie mitów na temat przemocy,
• szkolenia na temat przemocy,
• prowadzenie kampanii zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży w zakresie ograniczenia oglądania przemocy w telewizji, grach komputerowych,
• wspieranie różnych form spędzania wolnego czasu promujące zachowania nieagresywne,
• organizowanie spotkań edukacyjnych dla mieszkańców, np. w świetlicach wiejskich,
• dystrybucja ulotek i informacji na temat przemocy i jej skutków,
• organizowanie konkursów, np. plastycznych, wśród dzieci i młodzieży w zakresie zapobiegania przemocy.
Podmioty realizujące działanie:
• placówki oświatowo-wychowawcze,
• Gminne Świetlice Środowiskowe,
• Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej,
• Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
• Gminny Zespół Interdyscyplinarny,

CEL 2

Zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie

Działania:
1. Izolowanie sprawców od ofiar.
2. Udzielanie informacji sprawcom przemocy na temat programów korekcyjno-edukacyjnych.
3. Przeprowadzanie rozmów z osobami nadużywającymi alkoholu, stosującymi przemoc.
4. Kierowanie wniosków do Sądu Rejonowego w Mrągowie o obowiązek podjęcia leczenia odwykowego w związku z nadużywaniem alkoholu.

CEL 3

Zwiększenie pomocy i ochrony ofiar przemocy w rodzinie

Działania:
1. Utworzenie punktu informacyjnego:
• udzielanie informacji dotyczącej bezpiecznego schronienia osobom dotkniętym przemocą w ośrodkach interwencji kryzysowej i w specjalistycznych ośrodkach wsparcia,
• udzielanie informacji na temat pozyskania zaświadczenia lekarskiego,
• udzielanie informacji na temat praw osób będących ofiarami przemocy,
• udzielanie informacji sprawcom przemocy na temat programów korekcyjno-edukacyjnych,
• rozpowszechnianie telefonu zaufania „Niebieska Linia”, „Pomarańczowa Linia”.
Podmiot realizujący działanie:
• Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
2. Prowadzenie działań interwencyjnych w zakresie przeciwdziałania przemocy:
• podejmowanie działań interwencyjnych w oparciu o procedurę „Niebieskiej Karty”,
• przekazywanie informacji o podejmowanych działaniach przewodniczącemu zespołu interdyscyplinarnego.
Podmioty realizujące działanie:
• Policja,
• Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej,

• Gminny Zespół Interdyscyplinarny,
• Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
• przedstawiciele oświaty,
• Przedstawiciele ochrony zdrowia.
3. Zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia.
Podmioty realizujące działanie:
• Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej,
• Policja,
• Gminny Zespól Interdyscyplinarny.

Monitorowanie
Monitorowanie realizacji Programu odbywać się będzie w oparciu o sprawozdawczość podmiotów zaangażowanych w jego realizację. Sprawozdania z realizacji Programu podmioty składają do dnia 31 stycznia każdego roku do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Mrągowie.

Sprawozdawczość
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mrągowie do dnia 31 marca każdego roku przedłoży Radzie Gminy sprawozdanie z realizacji Programu.

Finansowanie Programu
Program będzie finansowany ze środków budżetu Gminy Mrągowo dotacji oraz ze środków pozabudżetowych pozyskanych z innych źródeł.